June, 2014 | Psychoanalysis Cyprus

Λ-Εγώ

Ο Πέτρος Πατούνας είναι Ψυχαναλυτής που εκπαιδεύτηκε στο Λακανικό προσανατολισμό στο Λονδίνο, στο Ηνωμένο Βασίλειο, και στο Παρίσι, στη Γαλλία. Είναι μέλος του Σχολείου του Φροϋδικού Γράμματος που εδρεύει στο Λονδίνο (The School of the Freudian Letter), όπου και ο ίδιος εξασκεί τη ψυχανάλυση, παράλληλα με τη ψυχαναλυτική πρακτική του στη Λεμεσό, στη Κύπρο. Τακτικά παρουσιάζει σεμινάρια στο Ηνωμένο Βασίλειο σε σχέση με την εκπαίδευση ψυχαναλυτών, με πιο πρόσφατες τις σειρές σεμιναρίων, «Η Ψυχαναλυτική Πράξη», και «Η Άσκησης του Ψυχαναλυτή», που παρουσιάστηκαν ή παρουσιάζονται στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου.

Είναι συγγραφέας μυθιστορημάτων, αρκετών ψυχαναλυτικών και κοινωνικών άρθρων, μερικά από τα οποία έχουν μεταφραστεί σε άλλες γλώσσες, μεταξύ αυτών, Πορτογαλικά και Ρωσικά. Πρόσφατα έχει εκδώσει το πρώτο του συλλογικό έργο για την πράξη της Ψυχανάλυσης, «The Psychoanalytic Act: On the Formation of the No-Body», μιας συλλογής γραπτών, εκ των οποίων αρκετά, με τη μορφή διαλέξεων, παρουσιάστηκαν σε διάφορα σεμινάρια και ψυχαναλυτικές ημερίδες στο Ηνωμένο Βασίλειο. Το δεύτερο του βιβλίο σχετικά με την Λακανική κατεύθυνση και εξάσκηση της ψυχανάλυσης αναμένετε να κυκλοφορήσει εντός του 2015, με τον τίτλο «On the Ascesis of the Psychoanalyst», βασισμένο στην προαναφερθέντα σειρά παραδόσεων.

Περί Λακανικής Ψυχανάλυσης

Τί είναι η Ψυχανάλυση: το Αντικείμενο της Ψυχανάλυσης.

Η ψυχανάλυση ασχολείται και απευθύνεται στο υποκείμενο του ασυνειδήτου, το τι δηλαδή, σημαίνει το ανθρώπινο ον, ή, καλύτερα, το ομιλούν ον, αντί να αντιμετωπίσει κάποιον σαν ένα ον άρρωστο, παράλογο, τρελό επειδή παρουσιάζει συμπτώματα “ψυχολογικά” ή όχι, τα οποία είναι συμπτώματα μόνο εάν συγκριθούν με μια εικόνα του τι είναι νορμάλ. Οπότε, αντί να γίνεται μια διαδικασία απαλλαγής του συμπτώματος, η ψυχανάλυση εξερευνεί τις υποβόσκουσες αιτίες και αιτήματα αυτών των συμπτωμάτων, αυτών τον ιδιόμορφων τρόπων, μέσο των οποίων το κάθε υποκείμενο υποφέρει και απολαμβάνει- ζει. Αυτή η κίνησης προς την αιτία είναι μια προσπάθεια για συγκεκριμένη δουλειά, που αν ακολουθηθεί, η διαδικασία της ευθύνης των προσωπικών ανακαλύψεων, θα έχει σημαντικά και συγκλονίστηκα αποτελέσματα στο πώς αποφασίζει το υποκείμενο να ζήσει τι ζωή του, με την ευθύνη και το τίμημα που φέρει η πράξη προς την επιθυμία και παράλληλα προς την υπέρ-απόλαυση. Μέσα από αυτά ο κάθε αναλυόμενος καλείται να δημιουργήσει τη δική του ψυχανάλυση και τα μοναδικά σημεία αναφοράς του. Με άλλα λόγια, η ψυχανάλυση, αποτελεί ένα προσωπικό δημιούργημα που δεν υπάρχει από πριν στο μυαλό του αναλυτή αλλά ούτε και του αναλυόμενου, εφόσον αυτό που διαδραματίζεται στις συνεδρίες είναι ψυχανάλυση.

Γιατί Ψυχανάλυση;

Τί είναι η Ψυχανάλυση- τί είναι η Λακανική Ψυχανάλυση;

Η Λακανική Ψυχανάλυση ανταποκρίνεται στο ανθρώπινο μυστήριο, ένα αίνιγμα που ίσως διαφαίνεται ελειπές μέσα από ερωτήματα όπως «Τι μου συμβαίνει;» «Τι γίνεται;», ή, ακόμα, «Γιατί αυτό να συμβαίνει σε μένα;». Τι στιγμή που ο άνθρωπος κάνει το πρώτο βήμα και επικοινωνεί με τον ψυχαναλυτή, θα μπορούσαμε να πούμε ότι το μυστήριο του αινίγματος, η απάντηση του οποίου βρίσκεται στη προσωπική εμπειρία του καθενός, αρχίζει να ξεδιαλύνεται. Η δυστυχία και ο τρόπος που ένα υποκείμενο υποφέρει δεν είναι θέματα ξεκάθαρα. Η αξιοπρέπεια, η αγάπη και η επιβίωση – όλα αυτά τα σημαντικά συστατικά του τι είναι άνθρωπος – περικλείουν σε αυτά τη δυστυχία, οπότε ο διαχωρισμός του υποκειμένου από τη δυστυχία δεν μπορεί να είναι παρά ένα θέμα πολύπλευρο και ευαίσθητο.

Η σημερινή κουλτούρα, στη διαρκή κίνηση και αστάθεια που βρίσκεται, παράγει απότομες και τρομαχτικές αλλαγές που επιδρούν στην ταυτότητα και στα σταθερά σημεία αναφοράς κάθε πολιτισμού. Καθώς οι παραδοσιακές πυξίδες και συντεταγμένες των ταυτίσεων χαλαρώνουν, με μερικές να εξαφανίζονται, το άγχος γίνεται απεριόριστο και το υποκείμενο υποφέρει από αυτή την ασυδοσία με τη μορφή συμπτωμάτων. Παρόλο που το «υποφέρω» μπορεί να διαφέρει στο αίτιο και το μέγεθος, το άγχος προσφέρει – με το ανάλογο τίμημα – και μια οδυνηρή σταθερότητα στο υποκείμενο που υποφέρει. Οπότε, για την ψυχανάλυση, το σύμπτωμα είναι μια προσπάθεια για λύση, και πράττει έτσι ώστε να δέσει και να σταθεροποιήσει ταυτότητα και αγωνία.

Επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις στην εποχή μας, έχουν μεταμορφώσει την ικανότητα μας να θεραπεύσουμε τις αδυναμίες του σώματος – ο Νους, όχι της βιολογίας αλλά του «βίαιου λόγου» που διαμορφώνει το υποκείμενο του ασυνειδήτου, έχει μείνει μετέωρος σε αυτή την εξέλιξη περιμένοντας να φτιαχτεί από το έξω – έτσι το υποκείμενο θεωρείται «άρρωστο» και «ανισόρροπο» που χρειάζεται να γίνει ισότιμο με ένα κανονικό σχέδιο, δηλαδή ένα πρότυπο συμπεριφοράς ή κουλτούρας. Η «γιατρειά», η «θεραπεία» του Νου δεν είναι μια διαδικασία ή ένα «φάρμακο», ούτε μια τεχνική που μπορεί να δοθεί ή να χορηγηθεί στο υποκείμενο από κάποιον άλλο – δεν εμπίπτει στη φόρμουλα του γιατρού, ή του μάγου, ή του θεραπευτή, που θα δώσει την κατάλληλη θεραπεία την οποία δεν γνωρίζουμε.

Ο ψυχαναλυτής, αντιθέτως από ένα γιατρό, δεν υπόσχεται θεραπεία, ούτε θαυματουργική μεταμόρφωση του πόνου σε ευτυχία, και παρόλο που η κλινική εμπειρία δείχνει ότι η ψυχανάλυση έχει θεραπευτικά αποτελέσματα, η διαδικασία δεν μπορεί να στοχεύσει σε αυτά χωρίς να ενδυναμωθεί το σύμπτωμα: ούτε τα αποτελέσματα μπορούν να προβλεφθούν, σε σειρά ή κατεύθυνση. Επίσης, ο ψυχαναλυτής, για να «θεραπεύσει» το υποκείμενο που υποφέρει, πρέπει να ζητήσει από το ίδιο το υποκείμενο να περάσει πέραν της ευχαρίστησης της άγνοιας του, και να ξεκινήσει ένα έργο φιλίας με τη δική του γνώση. Αυτή η γνώση δεν είναι ένα πράγμα απλό – το υποκείμενο δεν γνωρίζει ότι γνωρίζει – ίσως την ώρα που θα απευθυνθεί σε ένα ψυχαναλυτή να έχει μια ιδέα ότι το σύμπτωμα της/του είναι σημείο για «κάτι» χωρίς να γνωρίζει όμως τι. Για να αποκτήσει πρόσβαση σε αυτό, όχι μυστικό αλλά μυστήριο, το υποκείμενο μιλάει – άρα η ψυχανάλυση γίνεται μέσω ομιλίας κατά βάση, μια πορεία από την ομιλία στη σιωπή: διαφορετική από εκείνη του συμπτώματος.

Εκδόσεις

Εκδομένα:

The Psychoanalytic Act: On the Formation of the No-Body.

The Crusifiction Pose of an Acrobat.

Σε Διαδικασία Έκδοσης:

On the Acsesis of the Psychoanalyst.

The Skin of the Easter Bunny.

Επικοινωνία: Κύπρος, Λεμεσός.

Για ραντεβού ή Ψυχανάλυση στη Κύπρο:

00357-96452891

petrospatounas@freudianletter.com

To arrange a consultation or for psychoanalysis at my office in London UK, please visit the website www.petrospatounas.com or click here.

Ζακ Λακάν και Ψυχανάλυση

Η Λακανική Ψυχανάλυση και η επιστροφή στο Φρόυντ.

Είναι μετρημένοι οι ψυχαναλυτές που άγγιξαν το ύψος της διαύγειας του Φρόυντ, και ένας από αυτούς ήταν και ο Λακάν που πρόσφερε σημαντικότατες ανακαλύψεις, και μοναδικές, στο πεδίο της σεξουαλικής διαφοράς, και έδωσε νέες πτυχές στο περιβόητο Οιδιπόδειο σύμπλεγμα. Ο Λακάν, ερευνούσε με πάθος και προσοχή διάφορα θέματα και πάντα η δουλειά του στηριζόταν σε πραγματικά παραδείγματα, και μέσω αυτών ανάπτυξε την θεωρεία του. Στην εργασία του, γραπτή και προφορική, αναφέρονται οι «μυστικοί» και πολύπλευροι τρόποι του ασυνειδήτου στηριζόμενοι από την κλινική πρακτική του. Ανάμεσα στα έργα συνεισφοράς του, πολλά εκ των οποίων δημιούργησαν αντιδράσεις, αλλά και αξιοποιήθηκαν από άλλους τομείς εκτός ψυχανάλυσης, είναι η Οπτική Απόλαυση στις κινηματογραφικές σπουδές. Επίσης, αρκετοί διανοούμενοι και πολιτικοί φιλόσοφοι έχουν σαν βάση της ανάλυσης των θεμάτων τους τις θεωρίες του Λακάν, βέβαια με ένα τρόπο διαφορετικό από εκείνο της κλινικής εμπειρίας.

Ο Λακάν έδωσε νέα πνοή στον Φρόυντ, αναφέροντας ότι η ψυχανάλυση είναι η επιστήμη του πώς ένα υποκείμενο, ένας άνθρωπος, δημιουργείται μέσα από την κοινωνικότητα και την επίδραση του λόγου.

Η Λακανική Ψυχανάλυση διαφέρει από την κλασσική ψυχανάλυση του Φρόυντ, και βέβαια από το τι θεωρούν ως ψυχανάλυση άλλες ιδεολογικές κατευθύνσεις. Ο Λακάν ανέφερε ότι σε κάποιο στάδιο της ζωής τους, εκείνο που ονόμασε Στάδιο του Καθρέφτη, τα άτομα γίνονται «σε κομμάτια» σε σχέση με το σώμα τους και με τον Άλλο. Σε αυτό το στάδιο, βρίσκεται η «στιγμή» που το βρέφος κοιτάζει – και κοιτάζεται – στο καθρέφτη και αναγνωρίζει το Είδωλο σαν εαυτό. Όμως το είδωλο είναι ξεχωριστό και ξέ-χώρο, αλλά διαμέσου αυτής της άχρονης στιγμής γίνεται το ιδανικό του υποκειμένου, και δημιουργεί μια σχέση δυναμική με την εικόνα του και τον Άλλο: πλάθεται, δηλαδή, ένα σχίσμα, με το υποκείμενο να προσπαθεί να φτάσει την τελειότητα που φαντασιώθηκε μέσα από τον καθρέφτη.

Μια άλλη διαφορά βρίσκεται στην ετυμολογία του ασυνείδητου. Ο Φρόυντ ανέφερε ότι το ασυνείδητο είναι η αληθινή ταυτότητα του ανθρώπου που βρίσκεται βαθιά μέσα του, πέραν, δηλαδή, του συνειδητού. Με βάση τον Λακάν, το ασυνείδητο δημιουργείται διαφορετικά από την εξέλιξη του ατόμου, σαν αποτέλεσμα της γλώσσας και των διαπροσωπικών του σχέσεων. Η σεξουαλική επιθυμία, εν συνεχεία, δεν είναι η βάση όλων των επιθυμιών. Ο Λακάν επικεντρώθηκε στον «τεμαχισμό» του ψυχισμού σε εαυτό και Άλλο, ένα Άλλο που υπάρχει έξω από τον εαυτό. Οι ψυχαναλυτές στην Αμερική δουλεύουν με βασική ιδέα, ότι το Εγώ, μια συνειδητή επίγνωση του εαυτού, είναι σημαντική στη διαμόρφωση της προσωπικότητας. Ο Λακάν θεωρεί τον εαυτό διαφορετικό από το υποκείμενο του ασυνειδήτου. Ο εαυτός είναι η ιδεώδες εικόνα που κάποιος βλέπει, όταν σκέφτεται το πώς θα ήθελε να ήταν σε σχέση με τον άλλο κόσμο.

Περί Συμπτώματος

Τραύμα, Άγχος, Κρίσεις Πανικού, Κατάθλιψη/Χάσιμο Κίνητρου για ζωή, Θέματα με τη Σεξουαλικότητα, Δυσκολίες στη δουλειά ή στις σχέσεις, Εμμονές, Σύγχυση, Απροσανατόλιστος, Αυτοκαταστροφή, Εθισμοί, Μεγάλα ερωτήματα όπως «Τί σημαίνει να είσαι άντρας ή γυναίκα,» «Πώς είναι να έχεις ένα παιδί,» «ή πως είναι όταν χάνεις κάποιο κοντινό και αγαπημένο» – ανθρώπινες ερωτήσεις που χρειάζονται προσωπική ανταπόκριση και εγράφη.

Περί Ψυχαναλυτικής Συνεδρίας

Η ψυχαναλυτική συνεδρία είναι ένας χώρος, όπου είναι δυνατό το υποκείμενο να μιλήσει για το τι τον/την προβληματίζει με ένα Άλλο, και αυτό μπορεί να γίνει σε επανάληψη όπου η υπεραξία αυτών των λέξεων να χαθεί. Με την προσφορά της συνεδρίας, ο ψυχαναλυτής προσφέρεται να ακούσει τον αναλυόμενο, και επιτρέπει σε εκείνον που μιλά να ακουστεί – ο κανόνας της ψυχανάλυσης είναι ο ελεύθερος συνειρμός. Το υποκείμενο καλείται να μιλήσει για ό,τι περνά από το μυαλό του, ανεξαρτήτως αν είναι άσχετο, άρρωστο, τρελό, ανόητο. Με αυτόν τον τρόπο, αυτόν τον απλό κανόνα, ξεπερνάει το κοινωνικό όριο του να δίνει νοήμα σε ότι λέει. Αυτά δεν είναι όλα, μα είναι μια αρχή.

Η Ψυχαναλυτική Τοπο-λογία

Ψυχαναλυτικές Συνδέσεις

Επίσημη ιστοσελίδα του Σχολείου του Φροϋδικού Γράμματος (The School of the Freudian Letter).

Lacanian Forum

Lacanonline

Κυπριακή Εταιρεία του Σχολείου του Φροϋδικού Γράμματος (Cyprus Society of the School of the Freudian Letter)

World Association of Psychoanalysis

Psychoanalysis London

New Lacanian School

Με Εικόνες

Από τη διάλεξη στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, 5 Ιουλίου, 2014: Η Ρηματοποίηση του Ασυνείδητου Υποκειμένου.

Τοποθεσία

[map]

Blog Index

1 ΣΤΑ 5 ΠΑΙΔΙΑ, «ΤΡΩΕΙ ΤΟΝ»

June 27, 2014 Leave a reply

Σκοπός να ειπωθεί η αλήθεια, όσο γίνεται, έστω και αν δεν είναι όλη- να ειπωθεί σκληρή, πολύ σκληρή όπως είναι στην πραγματικότητα της, πέραν από μια φρασεολογία που αποκλείει εκείνον που διαβάζει στο να μπει σε εκείνη την, έστω φαντασίωση, τη θέση του κακοποιημένου, που ίσως να είναι καλύτερα να εκφράσω ως μια πάρα, πάρα πολύ διαβολική ποίηση και όχι κακο-ποίηση: δεν πρόκειται περί λογοτεχνίας.

Το 1 στα 5- δεν αναφέρεται στα ποσοστά ευστοχίας ενός μπασκετμπολίστα, μα, για τα στατιστικά στοιχεία που, πραγματικά δε μιλούν για την αλήθεια της παιδοφιλίας και το τι βιώνουν για μια ζωή, μερικές φορές δυστυχώς είναι για μια ζωή, τα θύματα τους: η ονοματοποιία του αδικήματος σαν «σεξουαλική παρενόχληση ανηλίκου», ή, ακόμα, «σεξουαλική κακοποίηση» δεν φέρνουν στο νου μας σχεδόν τίποτε- το αρρωστημένο, δηλαδή, ότι υπάρχουν πολλοί ανάμεσα μας που «Γαμούν παιδιά, βρέφη, μωρά», ανήλικα παιδία σαν εκείνα που ξέρεται∙ οι αριθμοί 1 στα 5 δεν λένε την αλήθεια, και ένας στατιστικολόγος ή ο οποιοδήποτε ασχολήθηκε με τη στατιστική θα σας πει για κάτι ποσοστά λάθους,1, 2, 5%, που στην πραγματικότητα, και για το θέμα που μιλούμε και όχι για κάποιου είδους εκλογική αναμέτρηση, σημαίνουν 1, 2,3, ή 5 ή 10 παιδιά πάνω κάτω που κατάφερε ή όχι ο κάθε αρρωστημένος, όχι άρρωστος, μα αρρωστημένος, να τους «τον ταΐσει»: να έχει στύση και να ικανοποιείται με εκείνο το παιδικό σώμα- να τα γαμά, κυριολεκτικά και μεταφορικά- εκείνα τα παιδιά που σαν ενήλικες με το ένα ή τον άλλο τρόπο είναι «Fucked up»∙ σκεφτείτε τα παιδιά στο νηπιαγωγείο του γιού ή της κόρης σας, στο δημοτικό, στο γυμνάσιο- σκεφτείτε το παιδί σας: ένα στα πέντε από αυτά τα παιδιά, ακόμα και βρέφη, δέχονται σεξουαλική επίθεση- και όχι το βλακώδες δικηγορικό και τάχατες νομικό, και, δυστυχώς πολιτικά σωστό «σεξουαλική παρενόχληση». Και τί σημαίνει σεξουαλική παρενόχληση- ας το περιγράψουμε λίγο: σκεφτείτε ότι ένας ενήλικάς αυνανίζεται μπροστά τους, ότι βάζει ότι έπρεπε να του κοπεί μέσα στο σώμα τους, στο σώμα του μωρού, ένα από αυτά τα πέντε που έχετε ήδη σκεφτεί∙ και, σε μια φιλική επίσκεψη που βρίσκεστε, πέντε μανάδες και πέντε παιδιά να παίζουν, ποιό από τα πέντε έχει ή κακοποιηθεί ή κακοποιείτε, μια φόρα, ή και συνέχεια;

Σε μερικά από τα άρθρα μου που θα ακολουθήσουν, θα σκιαγραφήσω με ακρίβεια το προφίλ, συμπεριφορές, τον τρόπο σκέψης τους, και ότι άλλο είναι αναγκαίο για να μπορεί ο κάθε γονιός να έχει κάποιο εργαλείο στα χέρια του, να ξέρει: κάποιο εργαλείο πέραν της σιωπής…

ΘΑΝΑΤΟΣ ΑΠΟ ΝΤΡΟΠΗ

June 24, 2014 Leave a reply

Εκείνος που είναι ειλικρινής δεν μπορεί να πεθάνει από ντροπή- αυτό είπε ο Λακάν∙ και, για να διερωτηθούμε, ας σχηματιστεί το ερώτημα του «Πώς μπορεί κάποιος, ένας άνθρωπος, να πεθάνει από ντροπή»;

Ίσως να είναι η λάθος ερώτηση: και τότε αν γράψουμε, «Πώς ζει κάποιος από και μέσα στη ντροπή»- αυτό και αν είναι θάνατος και η πιο συχνή αιτία, ή τρόπος αν θέλετε, που περνά το χρόνο του αυτός, ή αυτή, που φέρνουν ένα υποκείμενο στη ζωή, όχι για να το στηρίξουν αλλά για τους στηρίξει: εδώ κρύβεται η ύπαρξη του γονέα που δεν μπορεί να είναι στη θέση του πατέρα ή της μητέρας, που γεννάει κόρη «Για της κτίσει από πάνω»- να μην φύγει ποτέ από κοντά τους, και που, το άλλο παιδί, αν επαναστατήσει σε αυτή τη χρήση που τυγχάνει στο ασφυκτικό «επιθυμώ» του γονιού, καταστροφικό προς το παιδί, πληρώνει το τίμημα που αρμόζει σε επαναστάτη∙ η ντροπή φορτώνεται στο παιδί αφού η τελειότητα του γονιού δεν δέχεται να απολέσει ούτε ένα εκατοστό από την απόλαυση του∙ δηλαδή, βλέπουμε γονιούς που πάντα είναι με τα παιδιά τους και ποτέ μόνοι τους, ποτέ ζευγάρι άντρα και γυναίκας, και αν είχαν κάποια ζωή όταν ακόμα ήταν σε βρεφική ή παιδική ηλικία τα παιδιά τους, αυτό σταματά όταν αρχίζουν και ενηλικιώνονται μέσω της εφηβείας- και έχουμε κόρες που φέρνουν σε επαφή τους γονείς τους με τους γονείς του αγοριού τους, και αγόρια που εξιστορούν τις ερωτικές τους περιπέτειες προ της μάνα τους, που καμιά δεν θα της μοιάσει, που μπορεί να δεχτεί την «άλλη γυναίκα» μόνο όταν εξυπηρετεί την ίδια, που αρρωστά με τα κλασσικά υστερικά συμπτώματα, καταθλίψεις, κρίσεις πανικού κτλ μόλις μάθει ότι ο γιος της γνώρισε κάποια την οποία δεν ελέγχει.

Αυτοί οι γονείς, μόνοι τους δεν μπορούν ούτε λεπτό να αντέξουν την ίδια τους την παρουσία, γιατί απλώνεται μια τεράστια σιωπή μεταξύ τους, μια σχέση άχαρη, επαναληπτική, ψεύτικη, αναγκαία λόγο ντροπής: για αυτό το λόγο είναι λανθασμένη η αντίληψη που έχει ειπωθεί ή έχει γραφτεί ότι το παιδί γεννιέται μέσα από την επιθυμία των γονιών: ιδού και το επτακέφαλο τέρας του θανάτου από ντροπή, που κανένας ειλικρινής άνθρωπος, ως προς την επιθυμία του και την ηθική της, δεν κινδυνεύει να πεθάνει από αυτό- από αυτή μάλλον τη «ζωή θανάτου».

Και η γυναίκα- θέτει το σώμα της σε καθεστώς επιθυμητού, ακριβώς όταν ντρέπεται.

ΤΗ ΜΑΝΑ ΣΟΥ- ΤΟΝ ΠΑΠΑ ΣΟΥ

June 19, 2014 Leave a reply

Με τον ένα ή τον άλλον τρόπο, δυστυχώς, η οργή μεταξύ των γονιών θα στραφεί προς το παιδί, εκτός από τις εχθρότητες που μπορεί να έχουν μεταξύ τους: δύο συνήθεις Κυπριακά φαινόμενα, που τα συναντούμε και σε άλλες χώρες αλλά η συχνότητα τους στη νήσο της ηθικής, της πατρίδας και της θρησκευτικότητας, την νήσο με κλέφτες, κλέφτες και δειλούς- τέλος πάντων- όπως άρχισα να γράφω η συχνότητα τους στη νήσο Κύπρο με εξουσιάζει να γράψω «Κυπριακά», να τα κατοχυρώσω σαν εγχώριο προϊόν∙ και, υπάρχουν διαφόρων ειδών πατεράδες και μανάδες: εκείνος που μόλις χωρίσει ανανεώνεται, που για δέκα χρόνια γάμου, αν και είχε την οικονομική ευχέρεια, φορούσε τα ίδια ρούχα, που έκαμε εγχείρηση λέιζερ τα μάτια του για να μην φορεί γυαλιά- μόλις χώρισε, που, από τις δωρεάν διαφημιστικές φανέλες αγοράζει μόνο Lacoste, που άρχισε το γυμναστήριο απότομα, που σου μιλά και καλαμαρίζει- που έχει πρόωρη εκσπερμάτωση και εκφράζεται μόνο όταν νικήσει ή χάσει η ομάδα του, που είναι σαράντα χρονών και τρέμει τη μάνα του και τον πατέρα του- εκείνος ήταν στον κόσμο του, στα τραύματα του, και η μάνα του προσκολλημένη σε αυτόν, παντοδύναμη σχεδόν. Έτσι είναι ο ψυχαναγκαστικός που θεοποιεί τον πατέρα. Με τα παιδιά τους αυτοί οι άντρες είναι μητέρες, μάλλον γυναίκες κατά βάθος- και που ως πριν να χωρίσει απολαύανε την απόλαυση που ο Λακάν την ονόμασε του ηλίθιου, τον αυνανισμό- όχι πως το σεξ δεν είναι αυνανισμός∙ αυτό είναι άλλο θέμα, θα γράψω αργότερα.

Και η γυναίκα, χωρίζει και στερεί από τον πατέρα τα παιδιά του, τον εκβιάζει, μιλά άσχημα για εκείνον∙ μετά διερωτάται τί έχει το παιδί της και είναι θυμωμένο, που δέρνει τους συμμαθητές του, που είναι απομονωμένο, που κτυπά, που τραυλίζει: ο πατέρας του παιδιού και ο σύζυγος της είναι δύο διαφορετικά πράγματα, αν θέλετε θέσεις, και η μάνα δεν το καταλαβαίνει και συνεχίζει να θρηνεί την απώλεια του άντρα της, ρωτά γι’ αυτόν, κουτσομπολεύει ακόμα και μετά από αρκετά χρόνια χωρισμού, προκαλεί: μετουσιώνεται για ακόμα μια φορά σε μαυροφορεμένη μάνα της Κύπρου, με διαφορετικό τρόπο. Μα υπάρχει και η άλλη, που ακόμα δεν χώρισε και φέρνει άλλο άντρα στο σπίτι- όχι πως είναι κάτι κακό το να κάμει σχέση- μα γιατί να τον γνωρίσουν τα παιδία, και να κάνουν τις ίδιες δραστηριότητες απλά με έναν άλλο άντρα στη θέση του πατέρα, που ακόμα καλά καλά δεν γνώρισε η ίδια. Αυτή, προβάλει το σώμα της, τα στ-ήθη της, το σώμα της προς το βλέμμα, ταυτίζεται με την απαγορευμένη εικόνα της παιδικής της ηλικίας, της πόρνης που υποτίθεται ότι έχει το κλειδί της σεξουαλικής απόλαυσης, αλλά προσπαθεί να βρει «ένα σωστό άντρα»: και τον γυρεύει σε τόπους όπου συχνάζουν «χαραμοψούμηδες», που έχουν φωτογραφίες με στοιβαγμένα δολάρια και ευρώ στο Facebook και αναφέρουν συχνά πυκνά την «ιερή» κουβέντα του κάθε άντρα προσκολλημένου στην Οιδιπόδεια μάνα, εκείνου που είναι πάντα παιδί, τελικά, και ποτέ άντρας, «Μόνο οι βλάκες δουλεύουν την σήμερον ημέρα». Και αυτή, δεν το κατανοεί, ότι τον ταΐζει, ότι η τακτική του να παίζει και να μιλά με τα παιδιά της, ακόμη και να τα αποζητά, είναι η «δουλειά» του.

Και αυτά, από τα καλύτερα δυνατά σενάρια: υπάρχει και το χειρότερο, δηλαδή το να πυροβόλα ο γονιός τα παιδιά∙ ο πατέρας με όπλο και η μάνα τους με ένα άλλο τρόπο- που δεν θα μάθουμε ποτέ…

ΠΕΡΙ ΠΟΡΝΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΓΙΟΣΥΝΗΣ

June 4, 2014 Leave a reply

Το παιδί δεν εμπιστευόταν κανέναν∙ και πώς να εμπιστευτεί αφού η ίδια η μητέρα της την παρέδιδε στον αδερφό της, θείο της μικρής, για τις σεξουαλικές του ορέξεις- αυτό γινόταν δύο ή τρείς φορές τη βδομάδα, ανάλογα με τις διαθέσεις, φαντάζομαι, του αδερφού∙ δεν είναι εύκολο να γράφω τέτοιες προτάσεις, μια δυσκολία που δεν μπορεί σίγουρα να συγκριθεί με το τί περνούσε η μικρή∙ δεν μπορώ να περιγράψω με ακρίβεια το πραγματικό βίωμα τη μικρής γιατί δεν ήμουν στο σώμα της- αντίθετα με το Μαρκήσιο Ντε Σαντ, που με μεγάλη ευκολία φαίνεται να έγραψε το μυθιστόρημα του Αιμομιξία, περιγράφοντας με την κάθε λεπτομέρεια, το πώς ένας πατέρας διατηρούσε σεξουαλικές σχέσεις με τη κόρη του και έκαναν μαζί παιδία. Και, αυτά τα πράγματα, δυστυχώς, δεν είναι μόνο στα γραπτά και τα άσχημα παραμύθια για να φοβούνται τα παιδία- αυτά είναι αληθείς βιώματα που δεν λέγονται∙ παραμένουν κρυφά, παγιδευμένα στο σώμα του θύματος, που, αν καταφέρει και σταθεροποιηθεί, έχει την επιλογή να γίνει θύτης η θύμα: ακόμα μια επιλογή που δεν είναι πραγματικά επιλογή, είναι βιασμός, πάλιν. Αβοήθητη, ο πατέρας μέθυσος και στον κόσμο του ζαλισμένος όσες φορές ήταν στο σπίτι, όποτε ήταν, απλά ένα κομμάτι σχηματισμένης σάρκας: αυτός δεν είναι πατέρας, με βεβαιότητα δεν ήταν πατέρας. Η μικρή μεγάλωσε, δεν μίλησε αλλά θυμόταν καθαρά το βλέμμα της μητέρας της, σε μια χαώδης σκηνή σαν θανατική εμπειρία, από τις πολλές που περνούσε και στο τέλος έγιναν μια, συνεχόμενη και η ίδια, έγινε τραύμα βαθύ, μαύρη τρύπα που ρουφούσε την ομιλία της, να κοιτάζει και τα τη βλέπει καθώς εκείνη, η μικρή, ήταν από κάτω από το βαρύ σώμα του θείου της- δεν μίλησε: τί να πει ένα παιδί; Τί να πεις σε τέτοια μάνα;

Μεγάλωσε, και αυτό παραμένει ένα μυστήριο για μένα- πως μεγαλώνει ένα παιδί που έχει αυτές τις εμπειρίες∙ τελικά το πιο ανθεκτικό υλικό του σύμπαντος είναι ο άνθρωπος, η λεγόμενη ψυχή του: πού βρήκε τη δύναμη να μεγαλώσει, έστω και έτσι∙ και σε μια από τις πολλές σχέσεις που είχε, σχεδόν και αυτές οι ίδιες, ήταν με ένα παντρεμένο, που, και αυτός, ερχόταν δύο με τρείς φορές τη βδομάδα στο σπίτι, στο υπνοδωμάτιο, ενώ η μάνα ήταν στην κουζίνα, συγυρίζοντας τα προϊόντα που είχε αγοράσει αυτός για το σπίτι της νεαρής, τότε κοπέλας, να φάει η μάνα να σπάσει∙ και πλήρωνε η μικρή για την όρεξη της μάνας, για την βουλιμία της και τον φόβο της πείνας. Μεγάλωσε ακόμα λίγο η νεαρή, θα μπορούσαμε τώρα να γράψουμε πως έγινε γυναίκα- τί είναι μια γυναίκα και τι θέλει: αυτή ήταν η μόνη αναπάντητη ερώτηση του Φρόυντ μετά από μια συνεδρία με την Μαρία Βοναπάρτη, πριγκίπισσα της Γαλλίας και μαθήτριας του, ψυχαναλύτριας. Η μικρή, που έγινε νεαρή, κοπέλα, μετά γυναίκα- σωματικά τουλάχιστον, στο μάτι, άρχισε να δουλεύει, ήθελε να πάει εξωτερικό, στα πλοία, σαν σερβιτόρα∙ και όμως η ίδια μάνα της είπε, «Κοίταξε τί ωραία χαλιά και έπιπλα έχουν οι γονείς της Μαρίας», «Τα αγόρασε επειδή πήγε δουλειά στην Κύπρο». Και, στο τέλος, άρθρωσε το λόγο του βίαιου Άλλου η μάνα: «Να πας και εσύ- εκεί πρέπει να δουλέψεις». Ήξερε η μάνα για το τί γινόταν στην Κύπρο- εκείνη τη θεωρητική νήσο των αγίων- και των δαιμόνων, αφού, όπως το έχει το γνωμικό, ο διάολος υπάρχει εκεί που βρίσκονται άγιοι.

ΠΕΡΙ ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΙΩΝ.

June 2, 2014 Leave a reply

Αυτές τις μέρες η κυπριακή κοινωνία έδειξε το πόσο ευρωπαϊκή είναι∙ και γράφω τη συγκεκριμένη λέξη με βάση το νόημα του σημαίνοντος «ευρωπαίος», όπως καθορίζεται στη φαντασίωση του Κυπρίου: ένα ανώτερο όν. Η ειρωνεία της προηγούμενης πρότασης πηγάζει και από την σημασία που έχει η αξία των λεφτών στην νήσο των αγίων, και φυσικά εκείνων των «ηθικών» προηγούμενων γενεών, που πάντα είναι καλύτερες από τις καινούργιες, χωρίς ποτέ να σκεφτούν ή να αναρωτηθούν, πως εκείνοι ήταν «οι γονείς» της νεαρότερης γενιάς. Παρουσιάζεται στο λόγο μας σαν κοινωνία, ότι ο ομοφυλόφιλος κατέχει το ρόλο του Μεγάλου Άλλου ενάντια στον οποίο θα πρέπει να αντισταθούμε με οποιοδήποτε μέσο, και φυσικά από τη θέση και προϋπό-θεση, ότι αυτοί οι αγωνιστές και μάρτυρες της ηθικής, αυτοί οι υποτιθέμενοι Ναΐτες του κανονικού και πατροπαράδοτου, για να του φορτώσουμε όλα τα κακά, για να μπορούν να πλαστούν πιο κοντά στο «καθ-άριοι», εννοώ οι προαναφερθέντες Ναΐτες.

Και στο θέμα μας, να απαντήσω σε μερικά σχόλια που άκουσα αυτές τις μέρες σχετικά με την παρέλαση υπερηφάνειας στην Κύπρο. Κατ’ αρχήν, ο κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να εκφράζεται και να κάνει παρελάσεις- που είναι πολύ διαφορετικές από τις καταναγκαστικές παρελάσεις για την τιμή της εθνικής φρουράς, που αξιοθαύμαστα υποστηρίζονται από συγκεκριμένους βουλευτές και πολιτικά πρόσωπα, ευτυχώς όχι όλα, και που η στάση τους στη πολιτική ζωή δεν τους επιτρέπει να μιλούν για ηθική. Όπως ξανάγραψα, είναι όλοι αυτοί οι φανατικοί και «καλοί» πολίτες που έφεραν την κατάσταση στην Κύπρο στο σημείο που βρίσκεται. Δεν θα ξεχωρίσω κανέναν, γιατί, έστω και αυτοί που ήθελαν να πράξουν κάτι διαφορετικό και καλό για τον τόπο, απότυχαν. Έτσι η συζήτηση αν είναι φυσική ή μη η ομοφυλοφιλία είναι λανθασμένη και δεν χρειάζονται οι γνώμες «επιστημόνων» σε αυτό το θέμα: καμιά σεξουαλική πράξη, κατά τον Φρόυντ, δεν είναι κανονική, αφού στον άνθρωπο η σεξουαλικότητα δεν σχετίζεται μόνο με την αναπαραγωγή, αλλά με την απόλαυση και τη φαντασίωση, που δεν θα αναπτύξουμε εδώ. Δηλαδή το σεξ γίνεται, ή δεν γίνεται, για την απόλαυση και πολύ λίγες φορές για την αναπαραγωγή. Άρα μια «φυσική» σεξουαλικότητα δεν υπάρχει. Επίσης, όσοι πολιτικοί είναι ταγμένοι «υπέρ πίστεως και πατρίδος», και ό τρόπος να το κάνουν αυτό είναι με το να κρίνουν και να εναντιώνονται στα απλά και βασικά δικαιώματα των πολιτών τους, που θα έπρεπε να αντιπροσωπεύουν, τότε ας διερωτηθούν πως για τόσα χρόνια αρκετοί παιδόφιλοι τιμωρούνταν για μερικά χρόνια φυλακή και χωρίς καμία επιτήρηση κυκλοφορούσαν και κυκλοφορούν στην κοινωνία;

Και πάμε στο δικαίωμα των ομόφυλων ζευγαριών να υιοθετούν παιδιά- έγραψαν πολλοί ότι είναι αφύσικο. Ο κάθε άνθρωπος που θέλει να έχει παιδιά, ακόμα και όσοι είναι «βιολογικοί γονείς», κάτι που κατά την γνώμη μου δεν υπάρχει καν σαν ερμηνεία της γονεικότητας, πρέπει να υιοθετήσουν τα παιδιά τους έτσι και αλλιώς∙ πρέπει, δηλαδή, να δεχτούν και να δημιουργήσουν το νόημα και θέση του γονιού μέσα από το ερώτημα «τι είναι ένας γονιός». Το ότι γέννησε μια μάνα το παιδί δεν την κάνει μάνα, ούτε ακόμα αυτό το, λεγόμενο, μητρικό ένστικτο. Αυτό το ανόητο, το χωρίς νόημα, που ακούεται, πως όταν ένας γονιός δεν συμπεριφέρεται καλά, τότε είναι ψυχοπαθής, απορρίπτεται με το απλό επιχείρημα πως είναι τα παιδιά της προηγούμενης «σωστής γενιάς» που είναι «ανήθικα», αυτά των μη «διαλυμένων οικογενειών», αυτοί οι καθώς πρέπει Κύπριοι, που ανάθρεψαν τη βάρβαρη νοοτροπία του κανονικού και σωστού ανθρώπου στην νήσο των αγίων∙ όσοι ασχολούνται με παιδιά, νηπιαγωγοί, δάσκαλοι, ψυχολόγοι κτλ, ακόμα και ο οποιοσδήποτε άνθρωπος που απλά ακούει το πως κάποιοι γονείς χρησιμοποιούν και συμπεριφέρονται στα παιδιά τους, μπορούν να μιλήσουν για σωρεία μανάδων και πατεράδων. Και, δεν μπορεί να συγκρίνεται η παιδεραστία με την ομοφυλοφιλία για να αποδυναμώσουν τις φωνές της ελεύθερης έκφρασης∙ δεν υπάρχει καμία σύγκριση μεταξύ ενός παιδόφιλου και κάποιου ομοφυλόφιλου, έστω και αν, πάλι, μιλάμε για απόλαυση∙ ο νόμος τιμωρεί την ενέργεια κάποιου που, χρησιμοποιώντας το σώμα του παιδιού, προσπαθεί να πάρει την απόλαυση του. Όσο για τα ορφανά που έχουν δικαίωμα να «τραφούν με το γάλα της μάνας» και όχι να μεγαλώσουν σε οικογένεια ομοφυλοφίλων, θα ήθελα να σχολιάσω πως σχεδόν κανένας άνθρωπος δεν τρώει άμα πεινάσει και μόνο- ότι δηλαδή, θέλω να γράψω, η τροφή που λαμβάνει ένα παιδί, είτε είναι γάλα από το στήθος ή άλλης μορφής, παραλαμβάνει ένα συμβολισμό πέραν της βιολογίας του σώματος που πρέπει να συντηρηθεί. Αυτό το πολύ σημαντικό κομμάτι της θέσης ενός γονιού, μπορεί να το πράξει και ένα ζευγάρι ομοφυλόφιλων. Η φύση, ο οργανισμός και το περίφημο DNA, δεν υποτάσσει την ανθρώπινη φύση στο τι θα φάει και στο πώς να επιθυμεί σεξουαλικά, και αυτό ισχύει για τους ομόφυλους, όπως επίσης δεν προϋποθέτει το πώς κάποιος να είναι γονιός, ετερόφυλος ή ομοφυλόφιλος γονιός: ένας καλός πατέρας ή μια καλή μητέρα, θέσεις δύο ατόμων ανεξάρτητα από το φύλο τους, μπορούν να υπάρξουν σαν γονείς παρά τη σεξουαλικότητα τους, εφόσον αύτη δεν εισβάλει στο σώμα του παιδιού, όπως στην περίπτωση του παιδόφιλου.

Και, όσοι έχουν κάποια εμπειρία της ζωής, ίσως να πρέπει να μας πουν για αυτή- ότι δηλαδή ο πραγματικός «ππουσττάθρωπος» δεν είναι ο ομοφυλόφιλος. Οι πραγματικοί διαστροφικοί, εκείνοι που θέλουν να βασανίζουν τους άλλους και να παίρνουν ευχαρίστηση, σεξουαλική και μη, και που, στη Κύπρο, κρύβονται πίσω από ένα πλέγμα αγιότητας και του καθώς πρέπει: γι’ αυτό και ο Λακάν, με το ιδιόρρυθμο τρόπο του, είπε πως η μάνα του διαστροφικού είναι Αγία, δηλαδή, καθόλου γυναίκα. Θα ήταν καλό να ξανασκεφτούμε από τί πραγματικά θέλουμε να προστατεύουμε την κοινωνία και τις οικογένειες μας- και δεν είναι από τη διαφορετικότητα του άλλου ατόμου, μα από τη δική μας «κανονικότητα»: είναι από αυτή που υποφέρει το κάθε υποκείμενο.

Psychoanalysis Cyprus BIO BLOG

Lacanian Psychoanalyst, Cyprus